Vanmorgen liep ik met mijn hond langs een fietspad. Het zonnetje scheen warm op mijn huid. Ik bedacht me dat het een warme dag zou worden vandaag. Mijn hond dartelde vrolijk door het gras aan mijn rechterkant. Even verderop aan de linkerkant van het fietspad zag ik een kat ineen duiken in het hoge gras. Een leuke lapjespoes, die niet van plan was om weg te rennen voor ons. Geleidelijk aan maakte de kat zich kleiner, naarmate we dichterbij kwamen. Mijn hond had deze keer helemaal niets in de gaten. Hij was druk bezig met wat takjes oprapen die hij onderweg tegen kwam en hapte in het hoge gras. De kat was met volle aandacht bij ons. Net zo lang tot we helemaal voorbij waren en de kust weer veilig was. Toen ik achter mij keek, zag ik haar rustig naar de waterkant lopen en wat vliegjes najagen, alsof er niets gebeurd was. Het gevaar was voor de kat duidelijk voorbij.
Van spanning naar ontspanning
De kat laat mooi zien hoe we gezond omgaan met naderende spanning. De kat verstarde niet, maar bleef de vrije keuze houden om weg te rennen of te blijven. Ze heeft de situatie goed ingeschat en kon na het ‘gevaar’ weer ontspannen genieten van de natuur. Voor onszelf en onze pubers is dat vergelijkbaar. Een gezonde spanning komt en gaat in een golfbeweging. Voor de kat zou dat betekenen dat zodra de spanning teveel wordt en te beangstigend ze weg zou rennen, om daarna weer te ontspannen. Het wegrennen heeft dan effect gehad. Het gevaar is verleden tijd.
Hoge verwachtingen
Voor jongeren wordt het soms wat moeilijk gemaakt. Ze zijn jong en gevoelig en niet iedereen heeft het beste met ze voor. Vaak voelen ze zich onbegrepen door volwassenen, bijvoorbeeld docenten en ouders. Ze moeten leren omgaan met bergen huiswerk, leerwerk, groeien naar financiële zelfstandigheid, worstelen met een hard ontwikkelend lichaam, zouden ook nog graag een sociaal leven willen of een relatie, worden overspoeld door social media, hebben daarnaast thuis taken in het huishouden en er wordt van ze verwacht dat ze gezellig meedoen met het gezin.
Als problemen elkaar overlappen
Als jongeren problemen ervaren op meerdere gebieden tegelijk, dan kunnen spanningen langer blijven hangen en loopt het ene probleem over in het andere. Er zijn voortdurend situaties die jongeren nog niet zo handig op kunnen lossen vanwege nog ontwikkelende sociale vaardigheden. Ook hebben of voelen ze vaak niet de vrije keuze om ergens van weg te lopen om spanning te ontladen of te reguleren. Dat is zeker lastig als er ook spanningen in de thuissituatie zijn. Het wordt dan moeilijk om te delen waarmee ze rondlopen of om het in contact met jou als ouder tot oplossingen te komen.
Twijfelen aan jezelf en de wereld
Sommige jongeren trekken zich daardoor vaak terug, om maar tot rust te komen. Gaan twijfelen aan zichzelf, hun identiteit, hun lichaam, aan het school/werk systeem of zelfs aan het leven. Sommige jongeren vluchten uit in verslaving, andere jongeren worden sneller boos en krijgen woede uitbarstingen, een grote mond of komen snel in ruzies terecht. Vaak vertrekt dit allemaal vanuit een gevoel van machteloosheid, angst of verdriet.
Een beetje wijsheid uit de natuur
De kat heeft het maar mooi voor elkaar. Maar een spanning te incasseren, waarna het daarna weer kan spelen, rennen of doen waar het maar zin in heeft. Deze kat heeft wel wat veerkracht. In tegenstelling tot veel jongeren die ik in de praktijk tegen kom. Er valt wel wat te leren van de wijze kat. Ze zorgt goed voor zichzelf. Ze laat een natuurlijke balans zien van spanning en ontspanning. Iets waar wij onze kinderen goed bij mogen begeleiden in een overprikkelende en veeleisende wereld.
Hoe help jij je kind om spanningen te reguleren?
